Ontheemd

Vriend Rick die o.a. regisseur/acteur is bij Theater Maatwerk en Rcth, waar theater wordt gemaakt met mensen met en zonder beperking, is als acteur te bewonderen in het nieuwe door Paul Röttger geregisseerde stuk "Ontheemd". Voor de voorstelling hebben we eerst wat gedronken bij De Machinist, Rick moest natuurlijk eerder weg omdat hij zich moest voorbereiden. De voorstelling is op locatie, en wij werden verwacht in een fabrieksloods in de Spaanse Polder, niet de gezelligste locatie, maar het had alles met de voorstelling te maken.

"Hoe overleef je als je niets meer hebt. Ontworteld en vervreemd. In een omgeving die je niet kent. Op zoek naar ruimte." Zo wordt de voorstelling omschreven. We werden ontvangen in een ruimte aan tafels en er werden nummers en dekens uitgedeeld zowel aan de spelers als aan de bezoekers. Mensen in witte pakken met fluoriserende hesjes, zaklantarens en schelle fluitjes geboden ons mee te gaan. We moesten naar buiten en werden een lege loods in gedreven. "Opschieten!" "Doorlopen!" "Hierheen!" werd er geschreeuwd. Daar stonden we in een vrijwel donkere loods met onze dekentjes. Mensen gingen schreeuwen, renden wanhopig naar deuren die niet opengingen, de telefoon van één van de witte pakken ging. We moesten weer naar een andere loods, en nog één, en nog één. En steeds weer die fluitjes, zaklantarens en gecommandeer. Mensen waren radeloos, maar opeens kwamen we in een loods waar we blijkbaar konden blijven.

Er werd door de acteurs een plekje gezocht waar ze hun dekentje uitspreidden, hun weinige bezittingen stalden ze uit. Bewaakten dat vurig. Er werd soms getelefoneerd en in een taal gesproken die we niet verstonden, gehaast, bezorgd. Sommigen werden hysterisch maar anderen troostten hen met muziek of een lied, dan kalmeerden ze weer, Een dame haalde twee verkreukelde foto's tevoorschijn, streek ze zorgvuldig glad en ging vol hoop de ruimte door met vragende blik, ze had geen succes, haar blik vol hoop werd triester, ze begon te huilen, niemand kon haar helpen. Er kwam weer troost, ze werd omhelsd. Het ging er ook grimmig aan toe, mensen wierpen zich wanhopig tegen een deur aan om die tevergeefs open te krijgen. Er waren vrouwen die werden aangerand en erger, je bezittingen kon je zomaar kwijtraken als je niet oplette. De bewakers met hun vervelende fluitjes waren er ook steeds.

Opeens getoeter. Twee auto's kwamen binnenrijden met chique geklede mensen, wuivend naar deze vluchtelingen. Ze stapten uit hadden ballonnen, feesthoedjes en snoep bij zich. Maar was dat waar deze mensen op zaten te wachten? Opeens ging het luik open, er stond weer een nieuwe groep met mensen met in hun armen een dekentje en hun weinige bezittingen. Ook een vrouw met een baby op haar arm en een klein kind aan haar hand. Het stuk was ten einde, maar het symboliseerde natuurlijk dat er (voorlopig) nog helemaal geen eind is aan de stroom ontheemde mensen die op de vlucht zijn, want na die tweede groep komt er natuurlijk een derde, een vierde, een vijfde, enz, enz.

Het nummertje en de deken die wij als bezoekers kregen had als functie dat je je voor de duur van de voorstelling je met deze mensen kon vereenzelvigen. Hoe zou ik me staande houden op die ene vierkante meter die me toebedeeld is, waar ik met één oog open moet slapen omdat mijn weinige bezittingen door anderen weggenomen kunnen worden? Een emmer water die je uitgedeeld krijgt om je te wassen. De willekeur van de bewakers in witte pakken. De dreiging voor verkrachting en geweld. Het was een indringende, mooie en ontroerende voorstelling.

Op de website van Rcth kun je meer informatie over deze indrukwekkende voorstelling vinden.

Daar zit ik dan met m'n opgespelde nummertje en m'n
dekentje.

De witte pakken beslissen waar iedereen heen moet.

Mensen proberen zolang er bereik is met thuis te bellen.

De deur die niet meer opengaat.

Luid toeterende auto's komen aan.

Ballonnen voor de vluchtelingen

Weer een lichting nieuwe mensen.

Moeder met twee kleine kinderen.