Toen was geluk ... #3

De boeken van Pinkeltje heb ik als beginnende lezer verslonden. In mijn tijd waren het die boeken met de gele omslag. Ondanks dat het een serie was, kon je de boeken in willekeurige volgorde lezen, omdat in ieder boek uitgelegd werd wie Pinkeltje was en wat hem zoal bezighield. Nadrukkelijk werd vermeld dat Pinkeltje, niet groter dan je pink, géén kabouter was, ook al heeft hij een witte baard en een puntmuts. Ik geloof zelfs dat hij er boos om werd als dat werd gesuggereerd. Hij woonde in den beginne in 'het grote huis' in een muizenholletje waar hij bevriend was met alle dieren, muizen, een kat, een hond e.d.. In het huis woonde ook de naamloze vader, moeder, een jongen en twee meisjes. Later in de reeks gaat hij ook op reis naar Pinkeltjesland en heeft hij een vrouwtje, Pinkelotje. Hij laat zich nooit aan de mensen zien, behalve aan 'mijnheer Dick Laan' aan wie hij zijn avonturen vertelde. Dick Laan (1894-1973) was de schrijver van de reeks.

Het eerste boek van Pinkeltje kwam al uit in 1939. Door de Tweede Wereldoorlog schreef Dick geen boeken meer. In 1948 verscheen een tweede druk van zijn eerste Pinkeltjesboek, en vanaf dat moment heeft Dick 29 boeken over Pinkeltje geschreven, waarvan de laatste vier na zijn dood zijn uitgekomen. De eerste zeven boeken spelen zich af in 'het grote huis' met wat uitstapjes naar Artis en Madurodam, maar omdat dat toch wat beperkingen gaf, reist hij in boek acht af naar Pinkeltjesland, waar andere personages worden geïntroduceerd zoals zijn vrouwtje Pinkelotje en Wolkewietje. 

Ik las de boeken zelf, maar ze waren eigenlijk bedoeld als voorleesboeken. Dick schreef zijn verhalen zo begrijpelijk mogelijk voor kinderen met veel verkleinwoorden en verzuchtingen. In de jaren zestig begon er kritiek te komen op de verhalen van Pinkeltje omdat het taalgebruik te simpel zou zijn, en de verhalen te voorspelbaar. En jawel, de feministen hadden problemen met de in hun ogen traditionele rol die Pinkelotje had in de boeken. Dick had dat nooit zo bedoeld en was ook zeer verbaasd. Ze krijgt, misschien mede door de ophef, wel een grotere rol en speelt in het verhaal 'Het Grote Avontuur Van Pinkelotje' uit 1967 zelfs een hoofdrol. Verder bleef hij zijn schrijfstijl gewoon trouw. 

Ik heb de boeken altijd met heel veel plezier gelezen. Later zijn er nog talloze herdrukken van de boeken van Dick Laan uitgebracht, al dan niet hertaald. En er zijn ook nieuwe verhalen van Pinkeltje verschenen, door diverse schrijvers. Maar voor mij zijn de échte Pinkeltjesboeken die met de gele omslag van (mijnheer) Dick Laan. 

Dick Laan