Hand in hand over struikelsteentjes

Het was nogal een weekend. Niet zozeer voor mij, ik heb me voornamelijk in en om het huis opgehouden, maar daarbuiten draait de wereld natuurlijk gewoon door. Het zal niemand ontgaan zijn dat Jasper en Ronnie twee mannen uit Arnhem die zaterdagnacht hand in hand liepen door een groep jongens tussen de 14(!) en 20 jaar in elkaar zijn geslagen, om het simpele feit dat ze hand in hand liepen. Ergens is er iets heel erg misgegaan in de opvoeding van die kinderen. Naast dat ik geschokt en verdrietig was, ook omdat ik me bewust ben van het feit dat homoseksuelen regelmatig doelwit zijn, was ik in totale verbijstering dat één van die kinderen een betonschaar bij zich had waarmee hij de tanden van één van de mannen uit z'n mond sloeg. Ik heb even moeten googelen wat een betonschaar is, nou, het is geen nagelschaartje kan ik je zeggen. Welk mens neemt een betonschaar mee op zaterdagavond? Dat je van huis gaat en even naloopt of je alles bij je hebt: geld, sleutels, betonschaar, pakje zakdoekjes.... Het is landelijk nieuws en lieve welgemeende reacties waren er gisteren waar te nemen. Na een oproep van sportjournaliste Barbara Barend lieten veel mannen en vrouwen zich met hun seksegenoten hand in hand fotograferen. Sommige politici liepen hand in hand het Binnenhof op. Ik vind dat een positief signaal in de lijn van de 'Je suis' profielfoto's op Facebook na een aanslag. Het is zuiver symbolisch maar het geeft een bepaald saamhorigheidsgevoel. Heel jammer dat veel mensen, met name bij de hand in hand-actie van de politici, daar heel zuur en ronduit onbeschoft op reageerden op social media.

Plots bedacht ik me dat ik ook ooit eens met een kortstondige verloofde hand in hand op straat heb gelopen. Terugrekenend in de tijd was dat zo'n 20 jaar geleden in de zomer van 1997. Ik was toen nog op een leeftijd dat ik me op het amoureuze pad kon begeven en het was op een zaterdagmiddag dat wij hand in hand door de binnenstad van Rotterdam liepen. Niet om te provoceren, maar het gebeurde heel organisch en het voelde fijn en goed. Niemand heeft ook maar iets vervelends tegen ons gezegd, we zijn niet nageroepen, en niet omvergelopen. Wat mij tot de verontrustende conclusie doet komen dat de tolerantie tegenover homoseksuelen, maar ik ben bang ook in het algemeen, in 20 jaar tijd sterk is afgenomen.

Een heel triest voorbeeld wat dat laatste betreft gebeurde vrijdagnacht in Londen, waar een 17 jarige jongen uit Iran door drie mannen en drie vrouwen, 5 twintigers en een meisje van 17,  ernstig is mishandeld. Hij stond met twee vrienden op de bus te wachten toen de zes aankwamen en vroegen waar ze vandaan kwamen. Nadat hij had verteld dat hij uit het Koerdische deel van Iran kwam en asiel zocht in Engeland, werd hij door de groep mishandeld, waarbij hij onder meer een schedelbreuk opliep. Hij ligt nu in kritieke toestand in het ziekenhuis. Zijn twee vrienden raakten ook gewond, maar minder ernstig.

Dat ik niet zo wereldwijs ben als men ten onrechte soms denkt blijkt wel uit het feit dat ik moest opzoeken hoe een betonschaar er uitziet, daarnaast hoorde ik afgelopen weekend ook voor het eerst over struikelsteentjes. Struikelsteentjes is een project van de Duitse kunstenaar Gunter Demnig en heten in het Duits 'Stolpersteine', het zijn kleine stenen met een messing plaatje waarop de naam, geboortedatum, deportatiedatum en plaats en datum van overlijden staan van Joden, Sinti, Roma, politieke gevangenen, Jehova's getuigen, gehandicapten en, daar zijn ze weer, homoseksuelen, die door de nazi's verdreven, gedeporteerd, vermoord of tot zelfmoord gedreven zijn. De steentjes worden aangebracht op het trottoir voor de huizen waar deze mensen hebben gewoond. Naast Duitsland zijn deze steentjes in 20 andere Europese landen geplaatst, waaronder sinds 2015 ook in Nederland.

Ik vind het een prachtig en ontroerend initiatief waar je alleen maar sympathie en respect voor kunt opbrengen. Toch is er een stel in Amsterdam Oud-Zuid die het steentje voor hun woning als belastend ervaart. De gemeente heeft het steentje ter compensatie al meer richting de weg gelegd, maar nog steeds vinden de bewoners het te confronterend en een 'onredelijke belasting voor hun privéleven en voor hun kinderen'. Het koppel voelt zich in hun privacy aangetast, omdat mensen op straat blijven stilstaan om naar de steen te kijken. Van de 57.000 struikelsteentjes die door heel Europa liggen is dit het eerste geval van mensen die zich genoodzaakt zien om naar de rechter te stappen om het steentje te willen laten verwijderen. Ik kan er niets aan doen maar ik stel me het koppel voor als de Koefnoen-personages Joris en Monique, het yuppenstel wat enkel en alleen met zichzelf bezig is, weergaloos vertolkt door Paul Groot en Plien van Bennekom. Afgelopen vrijdag diende de zaak voor de voorzieningsrechter, maar door alle commotie hebben de klagers, die eerder uitriepen te moeten verhuizen als die steen bleef liggen, besloten verdere rechtsgang te staken. Iets met eieren voor geld, vermoed ik.

In mijn onwetendheid nam ik de naam 'struikelsteentjes' letterlijk, maar het is figuurlijk bedoeld. De kunstenaar noemde ze zo omdat je er met je hoofd en hart over struikelt, en je moet buigen om de tekst te kunnen lezen. Naast de triestheid van deze drie gebeurtenissen over zoveel onverdraagzaamheid, ook een leerzaam weekend voor mij. Ik kan een betonschaar herkennen en ik weet nu van het bestaan van struikelsteentjes. Daarentegen wist ik wel weer waarvoor de brandgrenslampjes zijn in het plaveisel van Rotterdam.

Frank Wassenberg en Lammert van Raan van de Partij voor de Dieren
komen ook hand in hand aan op het Binnenhof. 

Struikelsteentjes

Brandgrenslampje

Joris en Monique het yuppenstel uit Koefnoen