In 1975 was bokser Muhammad Ali
uitgenodigd om een groep studenten toe te spreken op de Harvard-universiteit.
Iemand uit het publiek riep: “Geef ons een gedicht, Muhammad!” Hij pauzeerde
even en zei: “Me. We.” Het werd meteen bekend als het kortste gedicht uit de
Engelse taal. De Duitse kunstenaar Benjamin Bergmann verwerkte dit thema in
verschillende kunstwerken en sinds maart van dit jaar is er in Rotterdam een
Me/We kunstwerk voor seksuele diversiteit te zien. Niet op een vaste plek maar
het kunstwerk maakt een tour door Rotterdam. Momenteel is het te zien in de Centrale
Bibliotheek. Het bestaat uit een selfie-wand en een videoreportage
Benjamin zegt dat Me/We wil
aangeven dat persoonlijke overwegingen altijd moeten worden begrepen in het
licht van een gezamenlijk gedeeld belang. En volgens mij slaat hij daarbij de
spijker op z’n kop. Juist in deze tijd van het zich terugtrekken in groepjes
van gelijkgestemden en daar vanuit je bestaansrecht opeisen zonder daarbij het
gemeenschappelijk belang van de gehele samenleving in ogenschouw te nemen, zijn
deze woorden van cruciaal belang. Ieder individu, elk mens, iedere ‘me’ of ‘ik’
mag er zijn, niemand uitgezonderd. Nationaliteit, afkomst, religie, geaardheid,
geslacht, de kleur van je huid, haar of ogen, het is van ondergeschikt belang
om niet te zeggen het maakt geen donder uit.
De kunst is de balans te vinden
tussen ‘me’ en ‘we’. Op dit moment, de tijd van social media, merk je dat die
balans volledig zoek is. Er is een variant op me/we ontstaan, namelijk wij/zij.
‘Wij zijn de goede, en zij zijn de slechte’, zo zwart/wit is het als je leest
wat er allemaal wordt gepost en getweet. Vaak over de meest triviale zaken als
voetbal, een snelheidscontrole of het uiterlijk van onze kroonprinses, kunnen
mensen hun eigen frustraties op anderen of gebeurtenissen projecteren. De ‘me’
voert duidelijk de boventoon, terwijl, hoe belangrijk is voetbal nu werkelijk?
Zijn die snelheidscontroles er niet voor de veiligheid van iedereen, dus ‘we’?
En zijn die mensen die het nodig vinden om een veertienjarig meisje op social
media om haar uiterlijk te bekritiseren zelf allemaal het toonbeeld van
uiterlijke perfectie?
Het reizende Me/We kunstwerk van
Benjamin in Rotterdam wil aandacht vragen voor seksuele diversiteit, want ook
lesbiennes, homo’s, transgenders, bi-seksuelen en nog veel meer andere
varianten op dat vlak zijn in eerste plaats mensen met hun eigen capaciteiten
waarmee ze een waardevolle bijdrage kunnen leveren aan de maatschappij, aan het
‘we’-gedeelte van het korte gedicht dus. Het enige wat zij terugverlangen is
acceptatie van hun zijn, zoals zij op hun beurt hetero’s in hun waarde laten. De
balans hierin is ook nog steeds niet gevonden, hoewel na jaren van strijd om
acceptatie het nu meer finetunen is omdat het overgrote deel van de Nederlandse
bevolking lhbt’ers niet meer als uitzonderlijk beschouwd. Toch zullen er altijd
mensen blijven die het niet willen, kunnen en zullen accepteren, wat wij als
lhbt’ers dan maar weer moeten accepteren, tot op zekere hoogte. Die balans,
weet je nog wel, alleen moeten we ervoor blijven waken dat het niet weer de
andere kant opgaat. Zodra pure homohaat de kop opsteekt dient dat direct te
worden ingedrukt. Zo houden de ‘me’ en ‘we’ elkaar scherp, en blijft de balans weliswaar
schommelen maar mag het nooit kapseizen.
Maar ook op ander gebied in de
samenleving moeten we alert blijven op uitsluiting van groepen mensen. Zo heeft
de staatssecretaris van Sociale Zaken een voorstel ingediend om gehandicapte
werknemers onder het minimumloon te gaan betalen en zullen zij bovendien hun
recht op pensioen verliezen. Ook bouwen ze minder aanspraak op voor
werkloosheidsuitkering en arbeidsongeschiktheidsuitkering. Het is een voorstel,
maar laten wij als zelfbenoemd beschaafd land de staatssecretaris naast het
aanraden van een goede kapper ook even aan haar verstand brengen dat dit
absoluut niet te tolereren is. Het minimumloon is niet voor niets afgesproken
en geldt voor iedereen ook voor gehandicapten. Hier dreigt duidelijk de Me/We
balans volledig te kantelen.
En zo zullen de persoonlijke
overwegingen steeds moeten worden afgezet tegen het gezamenlijk gedeeld belang,
maar net zoals je Me/We kunt spiegelen en omdraaien en er hetzelfde blijft
staan vanuit een ander perspectief, zo kan het persoonlijk belang ook worden
afgezet tegen overwegingen die de samenleving aangaan. En hoewel het heden ten
dage anders lijkt is dat niet zwart/wit. Denk bijvoorbeeld eens in de kleur van
je hart, zoals Frank Boeijen ons dat 34 jaar geleden al aanraadde.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten