Hulptelevisie

Plotseling was er commotie over de vele hulptelevisieprogramma's die met name door RTL worden gemaakt en uitgezonden. De kandidaten moeten namelijk contracten ondertekenen waarin staat dat men niet tussentijds mag stoppen, men zich niet negatief mag uitlaten over het programma, bovendien mag men helemaal niet met de pers praten zonder toestemming. Een soort Noord-Korea achtige toestanden dus.

Zelf ken ik de programma's niet, ik heb er hooguit over gelezen in de krant als het een nieuw programma betrof en er een kijkerspubliek moest worden gegenereerd, of ik hoorde er van anderen over die er wel naar keken. Er is een programma met de titel "Geef Mij Nu Je Angst" waarin mensen met een ernstige angst- of dwangstoornis opgevoerd worden. Zij mochten niet stoppen tijdens de opnames als ze het toch niet meer zagen zitten. Want dan zou volgens het contract de totale productiekosten van de aflevering per direct op de deelnemer te verhalen zijn. Bij andere hulpprogramma's bleek de beloofde (psychische) nazorg niet altijd nagekomen te zijn en waren vervolgbehandelingen tegen de verwachtingen in voor eigen rekening.

Het zijn vaak de kwetsbaren uit de samenleving, dikwijls met een informatieachterstand, die zich tot het aanmelden voor zo'n programma laten verleiden, en het als een laatste strohalm zien. RTL is pionier op het gebied van dit soort programma's, maar ook de publieke omroepen wagen zich er aan. Boze buren bij de "Rijdende Rechter" of slepende langlopende ruzies in families bij "Familiediner". Het is niet mijn genre, maar ik ben misschien te beperkt in mijn interesses, tv is voor mij vooral voor het vermaak, en dan géén leedvermaak, of als informatievoorziening.

Maar nu is het dan ook onder de aandacht van staatssecretaris Sander Dekker, hij heeft een gesprek gehad met RTL. Het is wel zo dat RTL een ongesubsidieerd bedrijf is dat officieel in Luxemburg is gevestigd en dat beperkt de macht van Sander. Bovendien vindt hij dat het regelen van fatsoen in de wet ingewikkeld is. Nou lieer ik persoonlijk 'fatsoen' niet aan RTL, maar dat is slechts mijn perceptie.

De algemene teneur in de Tweede Kamer is dat de staatssecretaris moet kijken naar maatregelen, bijvoorbeeld of de contracten die de deelnemers moeten ondertekenen getoetst zouden kunnen worden op deugdelijkheid. Maar men wees ook op de verantwoordelijkheid van de betrokken medici.
Ton Elias van de VVD vond dat de Tweede Kamer zich erbuiten moest houden. "Als mensen zo stom zijn om daarin te tuinen dan hebben wij daar als Kamer geen taak in". Dat is ook een mening zoals elk andere, alleen verdenk ik hem ervan dat, nu hij niet meer op de kieslijst staat van de VVD voor de aankomende verkiezingen, hij zich heeft opgegeven voor het hulpprogramma "Obese" van Wendy van Dijk.

RTL zegt geschrokken te zijn. Maar of ze nu geschrokken zijn van de schrijnende ervaringen van de deelnemers of van het feit dat de vuile was nu buiten wordt gehangen, en de contracten blijkbaar toch niet zo dichtgetimmerd waren als ze dachten, is niet bekend. Ze zijn bereid gevonden hun eigen mediacode te bekijken, nog voor de kerst komt er een antwoord, zo beloofden ze.

Sander Dekker

Ton Elias