Kamp Vught

Een tijdje terug kwam in een gesprek met vrienden Rick en Chris naar voren dat geen van ons ooit één van de nu nog te bezoeken concentratiekampen uit de Tweede Wereldoorlog in Nederland had bezocht. Onze uitjes omvatten gewoonlijk vreugde en jolijt, maar we vonden unaniem dat we Kamp Vught uit deze donkere periode in onze geschiedenis wilden gaan bezoeken. Gisteren kwamen zij me ophalen en na een bakje koffie zijn we op weg gegaan naar Vught. Om alles te weten te komen van wat er zich daar zoal heeft afgespeeld verwijs ik u middels deze link naar de Wikipediapagina over het kamp.

Wij kwamen er aan het het weer was grijs en guur. We betraden het herinneringscentrum waar de verhalen van de gevangenen aan de hand van foto's, familiefilmpjes uit de tijd voor de oorlog, allerhande voorwerpen, verhalen en gebeurtenissen in het kamp op een indrukwekkende wijze zijn tentoongesteld. Het woord wat door mijn hoofd bleef gonzen was: ontmenselijking. Alles was gericht om dat te bewerkstelligen, door allereerst mensen van hun naam te ontdoen en hen een nummer te geven en vervolgens al hun bezittingen af te nemen. Hoewel ieder filmpje het waard is om bekeken te worden, hebben we niet alle filmpjes kunnen bekijken. De verhalen van wat zich er heeft afgespeeld gaan je door merg en been.

Buiten is er een stenen maquette geplaatst waar je kunt zien hoe groot het kamp is geweest. Er is een barak waar ik met ontzetting heb kunnen zien hoe men er werd gehuisvest en hoe de rijen met houten stapelbedden, die ik al zo vaak op foto's en in films heb kunnen zien, er uit zien. Niet te bevatten.

Huiveringwekkend is het kindergedenkteken voor alle 1269 joodse kinderen van 0 tot 15 jaar die op 6 en 7 juni 1943 weg moesten uit het kamp. Er werd gezegd dat ze naar een speciaal kinderkamp in de buurt zouden gaan, maar in werkelijkheid gingen ze naar Sobibór in Polen waar ze zijn vergast. Ook om koude rillingen van te krijgen is de ruimte die te zien is van het bunkerdrama van 15 januari 1944, waar als vergeldingsmaatregel zoveel mogelijk vrouwen in één cel werden opgesloten. Vierenzeventig vrouwen werden bij elkaar gepropt op een oppervlakte van negen vierkante meter zonder ventilatie. Toen de cel na veertien uur werd opengemaakt bleken tien vrouwen te zijn overleden.

Ook hebben we de nabijgelegen fusilladeplaats bezocht waar tussen juli en september 1944, nét voor de bevrijding van het kamp op 26 oktober 1944, verzetsstrijders zijn vermoord. Dat werd gedaan omdat de geallieerde troepen naderden. Nu staat er een gedenkteken met de namen van de 329 mensen die er werden doodgeschoten.

Het was een zeer indrukwekkende ervaring waar ik nog wel even over na zal denken, zeker omdat het iemand afwijzen, als minder zien of zelfs haten vanwege zijn of haar afkomst overal ter wereld, ja ook in Nederland, nog steeds voorkomt, en het dunne laagje beschaving wat wij hebben heel snel verdwenen kan zijn als zich de gelegenheid maar voordoet.

Het was, zoals gezegd, een ander soort dag met elkaar dan gewoonlijk, maar tegelijkertijd ook bijzonder en goed om dit samen te kunnen delen. We zijn later naar het nabijgelegen Den Bosch gegaan om daar het diner te gebruiken en te proosten op vrede en vrijheid in het algemeen en onze vriendschap in het bijzonder.

De stenen maquette van het kamp

De cel van het bunkerdrama. We konden het niet opbrengen om er naar binnen gaan.