Toen was geluk... #54

In mijn jeugd rookte het merendeel van de bevolking. Mijn beide ouders en vrijwel alle familie, vrienden en bekenden van hen rookten ook. Het mag een wonder heten dat ik het nooit heb gedaan, maar ik ben nooit zo heel gevoelig voor groepsgedrag geweest. Ik heb niet de behoefte om ergens per se bij te willen horen, bovendien zag ik er simpelweg de lol en noodzaak niet van in, ook niet toen op school klasgenoten rookten. Ik viel toch al enigszins uit de toon, dus niemand verwachte het ook van me. Ik was ook toen al een observerend mensch en ik kon er met mijn verstand niet bij als ik er getuige van was dat leeftijdgenoten begonnen met roken om na een maand of twee met veel drama en misbaar te verkondigden dat ze wilden stoppen maar dat het zo ongelooflijk moeilijk was.

Mijn ouders zeiden ook tussen twee hoestbuien door dat ik er vooral ook niet aan moest beginnen, terwijl mijn onderbuurjongen Jurriën van zijn ouders niet mocht roken, maar dat stiekem bij ons wel deed en van mijn moeder dan een mandarijntje te eten kreeg om de geur van rook te maskeren. Mijn moeder als zuster in het kwaad. Aan de andere kant dient vermeld dat mijn moeder toen ze een jaar of zeventig was acuut stopte met roken, de hoestbuien waren te erg en ze had daar zo schoon genoeg van dat ze er van het één op het andere moment mee stopte. De laatste twintig jaar van haar leven heeft ze geen sigaret meer aangeraakt.

Heden ten dage zijn de rokers der natie stevig in de minderheid, en ik ken vrij weinig mensen die nog roken. Roken wordt ook stevig ontmoedigd en veel rokers roken ook niet meer binnen in hun eigen huis, want die lucht is echt mega goor. Dientengevolge zijn er ook nergens meer asbakken. Wie heeft nou nog een asbak in huis? Welk kind kleit er voor Vader- of Moederdag nog een asbak op school? Toen ik halverwege de jaren tachtig op mezelf ging wonen, had ik nog steevast een asbak op tafel staan voor bezoek die rookte, en dat mocht ook nog gewoon in huis. Dat is nu vanzelfsprekend ondenkbaar.

En dan denk ik ineens dat ik ergens in de jaren zeventig met mijn moeder op de Leyweg in Den Haag, waar wij woonden, voor mijn vader een cadeautje gingen kopen, ik geloof voor Vaderdag, het was een staande asbak. Ik zie 'm nog zo voor me, groen met koper. Het was een voet met steel met daarboven op een asbak met een druksysteem, zodat de peuken en de as konden worden weggedrukt. Terwijl ik dit schrijf ruik ik de geur van oude sigarettenas. Blèh. Deze werd gepositioneerd naast de stoel van mijn vader en het ding heeft zijn geld meer dan opgebracht, want toen ze naar Doetinchem verhuisden in 1987, ging die staande asbak gewoon mee.