1 jaar en 25 jaar geleden

Vorig jaar op 7 september hebben we afscheid genomen van tante Jopie, de zus van mijn moeder. Lezers die mijn blogs al langere tijd lezen hebben haar leren kennen door de blogjes die ik in feuilleton-vorm  gepubliceerd heb, waarin ze in haar eigen woorden, net na de oorlog geschreven als 20 jarige, kond doet van alle gebeurtenissen in de oorlog die ze heeft beleefd in Roermond en bij 'De Steenen Trappen'.

Één jaar geleden al weer dat ik samen met mijn moeder en zus naar Den Haag afreisde om haar de laatste eer te bewijzen. Tante Jopie heeft de prachtige leeftijd van 91 jaar mogen bereiken. Mijn moeder was vanzelfsprekend erg verdrietig, maar ook koesterden we het feit dat we 4 weken daarvoor nog een middag bij tante Jopie op visite waren geweest. Na de plechtigheid gingen we bij de dochters van ome Bertus, de broer van mijn moeder en tante Jopie, zitten. En daar verkondigde mijn moeder; "Nou, ik ben dan de volgende". Dat spraken we tegen, want ze was dan wel oud en haar gezondheid ging met ups en downs, maar op dat moment wees niets erop dat zulks in de nabije toekomst in het verschiet lag. Maar toch, zo'n 8 maanden na haar zus is mijn moeder inderdaad overleden.

Tante Jopie was geboren op 12 juni 1925, nog binnen het jaar werd mijn moeder geboren op 20 mei 1926, en nog geen jaar daarna kwam ome Bertus op 4 mei 1927 ter wereld. In vroeger tijden deed men niet zo aan geboorteplanning. Als tante Jopie op de verjaardag van mijn moeder kwam zeiden ze altijd tegen elkaar: "Nu zijn we even tweeling", en ik kan me zo voorstellen dat mijn moeder en ome Bertus dat ook wel eens tegen elkaar gezegd hebben op zijn verjaardag. Ome Bertus is helaas niet oud mogen worden. Hij is na een ziekte op de veel te jonge leeftijd van 59 jaar overleden.

Het gezin van Etten heeft in de Raamstraat 71 in Delft gewoond, en het was op 8 mei 1992 dat wij een dagje Delft hadden gepland, waar mijn moeder voor een verrassing zorgde. Zij had vanuit Doetinchem, waar mijn ouders toen woonden, een brief gestuurd naar de huidige bewoners van Raamstraat 71, met uitleg over wie ze was en de vraag of wij op 8 mei de woning mochten bezoeken. Dat mocht. Met name tante Jopie, die als nuchter bekend stond, was geëmotioneerd om na al die jaren nog één keer hun ouderlijk huis te kunnen bezoeken. Bij het inlopen van de straat zei mijn moeder: "Wat is alles klein! Het is net of ik met mijn handen bij de dakgoot kan". Een herkenbare ervaring voor een ieder die plaatsen bezoekt waar ie sinds zijn kindertijd niet meer is geweest.

Een vriendelijk man deed de deur open en we bestegen de trap. Ook hier vonden mijn moeder en tante Jopie alles klein. "Dat we hier met z'n zessen hebben gewoond!" Herinneringen kwamen boven over van alles en nog wat, waar de meubeltjes stonden, waar vader altijd zat, ook de plek waar het kistje van zusje Anna had gestaan. Anna was na ome Bertus geboren, maar heeft slechts enkele maanden geleefd. En boven leunde tante Jopie nog maar eens uit het raam wat ze als meisje zo vaak had gedaan. Het was een heerlijke dag toen in Delft, met als kers op de taart het bezoek aan het ouderlijk huis van tante Jopie en mijn moeder.

Het zijn herinneringen als deze die heel dierbaar zijn en die ik koester. Ze geven troost en een warm, wat melancholisch gevoel. Ik kijk met een glimlach en vochtige oogjes terug naar hoe het ooit was. Mooie tijden.

Mama en tante Jopie nadat we koffie hadden gedronken (oud Nederlansch geld ligt al klaar om af te rekenen)

Voor de deur van het ouderlijk huis in de Raamstraat met een bos bloemen voor de aardige bewoner.

De kinderen van Etten: Jan, Bertus, Netty en Jopie.