Ageing

Deze column zal ik vandaag voorlezen in het programma 'Uit De Kast' van radio Capelle, dit is ook de link waar de uitzending later op terug te luisteren is. Ook zal de column gepubliceerd worden op de website van 'Roze Golf' van RTV Oost.

Mijn lieve moeder had een soort mantra: ‘Oud worden is fijn, maar oud zijn is niks aan’. Zij doelde daarmee op haar broze gezondheid en de lichamelijke ongemakken die dat tot gevolg hadden. Op andere momenten, als het qua gezondheid best goed met haar ging, kon ze ook ruimhartig haar zegeningen tellen. En ik denk dat ze daarmee precies de vinger op de zere plek legde ook al is het een cliché, gezondheid is het aller-allerbelangrijkste in het leven. Daar waar na genoeg alles maakbaar is en je zelf keuzes kunt maken, is gezondheid iets waar een mens geen invloed op kan uitoefenen. Ik heb mensen die zeer gezond leefden vroegtijdig het tijdelijke met het eeuwige zien verwisselen. En wat is vroegtijdig in deze? Is er niet het aloude gezegde dat je gaat als het je tijd is? Een gezegde welke is voortgevloeid uit de onmacht die mensen voelen ten opzichte van ziektes en kwalen en waarmee men in feite acceptatie onder woorden wil brengen. Er wordt ten aanzien daarvan niet gekeken naar leeftijd, rijkdom, status en of men wel een goed mens is, er heerst willekeur. Er zijn kinderen die sterven als gevolg van een terminale ziekte terwijl er nazi’s zijn die de meest verschrikkelijke dingen hebben gedaan en gewoon tot ver in de negentig ergens in Zuid Amerika een onbezorgd leven leiden.

Naast dat je een ongelooflijk gelukkig mens bent als je gezond bent, is ouder worden voor velen toch wel een dingetje. Dat we gezond zijn nemen we te vaak als een vanzelfsprekendheid aan, zodat we ons druk kunnen maken om andere zaken. Wie de jeugd heeft, heeft de toekomst, al zou ik daar in de wereld van nu niet zo heel erg zeker van zijn, maar dat is een andere discussie. Vandaar dat men over het algemeen zo lang mogelijk jong wil zijn, vaak tegen de klippen op. Je hoeft natuurlijk niet zoals in vroegere tijd vanaf je veertigste je in donkere kleding te hullen en alle vreugde uit het leven te bannen omdat je nu eenmaal van middelbare leeftijd bent. Maar sommigen schieten zo door in het hijgend hip willen doen dat het iets sneus krijgt. Niets is toch plaatsvervangend schaamtevoller dan middelbare mannen die tenenkrommende paringsritueel-achtige opmerkingen maken naar dat leuke jonge kassameisje of die prettig ogende achttienjarige restaurantmedewerker. 

In de gaywereld speelt jeugd en het jong zijn een onevenredig grote rol, met als direct gevolg dat oudere heren met een lichaam wat daarbij past zich desalniettemin in kinderkleding hullen. Het meest afschrikwekkende voorbeeld daarvan heb ik jaren geleden gezien, maar het staat nog steeds op mijn netvlies gebrand. Een man van zo rond de vijftig had een vriendje van plus minus dertig jaar jonger, maar verontrustender was dat zij gekleed waren in exact dezelfde kleding. Ik weet nog dat ik door die aanblik een weinig gevomeerd heb in mijn mond. Tegelijkertijd moet ik ook mijn hand in eigen boezem steken, want er is een tijd geweest dat ik het ouder worden ook lastig vond. Of dat werd ingegeven door mijn omgeving of dat ik dat zelf ook echt vond loopt een beetje door elkaar heen. Feit is dat ik nu als middelbare man er niet meer aan moet denken om tiener of twintiger te zijn. En natuurlijk is het zo dat als ik nu in m’n boxertje voor de spiegel sta ik regelmatig denk: ‘O, zit dat nu zo?’. Het lichaam leidt een eigen leven, haar wordt wat grijzer en er komt zo hier en daar een lachrimpeltje bij, maar daar waar ik vroeger dacht dat zulks gelijk stond aan de dood, tel ik nu de zegeningen van het middelbaar zijn. Eén van de grote voordelen vind ik dat je langzaam steeds meer opgaat in de omgeving, je wordt nog wel gesignaleerd, maar meer als iets wat er nu eenmaal is. Daarnaast hoef je niet zo veel meer. Als jong mens wordt er van je verwacht dat je met alle trends en hypes meedoet. Op mijn leeftijd is het een keuze of je de allerlaatste gadgets deel laat uitmaken van je leven of dat je het lekker aan je deur voorbij laat gaan. De tijd van oogsten is aangebroken.

En bij oogsten hoort dat je steeds meer dingen gaat doen die je leuk vindt. Toen ik in oktober 2016 werd gevraagd het stokje over te nemen van Jan de Grauw als columnist bij ‘Uit De Kast’, waren dat grote schoenen om te vullen, maar heb ik er volmondig ‘ja’ tegen gezegd want schrijven is iets wat ik enorm leuk vind. Gelukkig is het schrijven van columns heel persoonlijk, en heeft een ieder die schrijft een eigen stijl die naarmate je het meer doet zich steeds blijft ontwikkelen, dat maakt en houdt het voor de schrijver zelf ook leuk. Nu ik de aanvankelijke weerzin van het ouder worden wel achter me heb gelaten, me senang voel en ik alles wat me in deze schemerjaren ten deel valt in dankbaarheid aanvaard, kijk ik vol bewondering naar hoe de nu inmiddels tachtigjarige Jan zijn leven tot nog toe heeft geleid en hoe hij dit nu nog steeds vol met leuke en interessante activiteiten invult. Kunst in de breedste zin van het woord heeft altijd als een rode draad door zijn leven gelopen, en nog. Hij geeft les aan het Centrum voor de Kunsten in Barendrecht, en tweemaal per jaar reist hij af naar Gambia en Senegal om er les te geven en er werk te verrichten voor Stichting Dem Daradje. Tevens bekleedt hij voorzittersfuncties bij Stichting Kunstroute Kralingen-Crooswijk, bij de Landelijke Jury van het Talens Palet en in Polen bij de Jury van de Internationale Pastel Biënnale voor kunstenaars.

Als je, als de gezondheid het toelaat, tot op hoge leeftijd je zo passievol kan blijven inzetten voor datgene wat je het allerleukste vindt heb je het ouder worden begrepen en ben je daar eigenlijk helemaal niet zo mee bezig. Jan Rot heeft een meer dan prachtige hertaling gemaakt van het wonderschone ‘Hier Encore’ , met als titel ‘Eeuwig Jong’, en wie anders kan dat beter en invoelender brengen dan de onlangs zesenzeventig jaar geworden Rob de Nijs.