Welkom of toch niet?

Deze column zal ik vandaag voorlezen in het programma 'Uit De Kast' van radio Capelle, dit is ook de link waar de uitzending later op terug te luisteren is. Ook zal de column gepubliceerd worden op de website van 'Roze Golf' van RTV Oost.

De wereld is op drift, althans vele mensen die op de wereld wonen zijn op drift. Het is dagelijks in het nieuws dat mensen vluchten uit hun land van herkomst voor oorlogsgeweld, vervolging vanwege hun geloof, afkomst of geaardheid. De verhalen zijn velerlei maar de gemene deler is dat zij zich niet langer veilig voelen in hun geboorteland en elders willen proberen een bestaan op te bouwen. Elders is voor hen in voorkomende gevallen de westerse wereld, de meeste vluchtelingen blijven in de regio en zoeken hun heil in buurlanden. Het is niet, wat door sommigen wordt beweerd, altijd vrijwillig. Er is niet altijd een andere uitweg, geen weldenkend mens verlaat huis en haard om de zeer onzekere status van vluchteling te ambiëren. Soms is er helemaal geen huis, laat staan een haard meer, doordat alles is platgebombardeerd.

Corrupte dictatoriale regimes die de eigen bevolking bombarderen met zelfs gifgas, fundamentele geloofsfanatici die een ieder die maar anders denkt naar het leven staan, bevolkingsgroepen die malkander letterlijk het licht in de ogen niet gunnen en lhbt’ers die vanwege hun geaardheid worden vervolgd, gevangen gezet, gemarteld en vermoord. Behoor je tot de slachtoffers, en je wilt gewoon heel simpel net als iedereen jezelf kunnen zijn, dan hoop je dat er ergens op de wereld een plekje voor je is waar dat kan. Waar je jezelf kunt zijn zonder gediscrimineerd te worden, waar je kunt geloven wat je zelf wilt en kunt houden van wie je wilt zonder dat daar een waardeoordeel aan vastzit. Ik wil niet de brenger zijn van slecht nieuws, maar die plekjes zijn er niet.

Ik schetste zojuist het beeld van de perfecte samenleving en die is er niet, nergens. Nee, ook hier in Nederland niet. Wij lijken als democratische westerse samenleving zo beschaafd en bekommerend om het leed van anderen, maar dat is een heel dun laagje, want er wordt in ons kleine land vooral gekeken naar wat anderen hebben, krijgen of verdienen. Nog steeds wordt het gezin met man, vrouw kinderen en een hond beschouwt als de hoeksteen van de samenleving en zijn andere relatievormen voor het grootste gedeelte dan wel geaccepteerd, maar is ‘homo’ altijd nog scheldwoord nummer één in de puberale wereld. Nog steeds worden lhbt’ers gediscrimineerd net zoals mensen met een ander uiterlijk dan de gemiddelde Nederlander en mensen met een ander geloof dan we in ons land van oudsher gewoon zijn. Alleen al een buitenlandse naam in een sollicitatiebrief kan al voldoende zijn om de persoon niet eens uit te nodigen voor een gesprek.

Wij zijn in West Europa in het algemeen en in Nederland in het bijzonder zeker niet de perfecte samenleving, maar het is hier natuurlijk wel veel beter dan in vele andere landen. Daarom komen er mensen hierheen omdat ze hebben gehoord dat ze hier mogen zijn wie ze zijn, dat ze hier rust kunnen vinden. Dat zij en wij dan te maken krijgen met een cultuurverschil is iets waar men pas achter komt als men daadwerkelijk hier is. Iets waarnaar je uitkijkt als ‘het beloofde land’ wordt in je voorstelling steeds mooier en mooier, dan kan de realiteit alleen maar tegenvallen. Als iemand met een migratieachtergrond krijg je in ons land te maken met aan de ene kant mensen die denken dat je een onmondig kind bent die voornamelijk zielig is, en aan de andere kant mensen die op iedere vraag omtrent migranten antwoorden met ‘Daar moet een piemel in’.

Probeer daar maar eens tussen te laveren. Alles wat je doet ligt onder een vergrootglas. Je mag je eigen cultuur trouw blijven, maar er wordt ook terecht van je verwacht dat je je aanpast aan de maatschappij van het land waarin je woont. Sommigen vinden dat je teveel in je eigen cultuur blijft hangen, terwijl landgenoten van je misschien weer vinden dat je je teveel naar de westerse maatstaven richt. Het is lopen op glad ijs, voor je het weet heb je een uitglijder gemaakt. Dan zijn er nog allerlei regels en bepalingen waar je je aan moet houden en zul je merken dat er altijd mensen zijn die vinden dat jij hier niet hoort, hoe goed je je best ook doet.

Lhbt’ers die zijn gevlucht uit hun land van herkomst vanwege hun geaardheid blijken hier te moeten kunnen aantonen dat ze zijn wat ze zeggen te zijn. Dus waar je je hele leven in de luwte hebt geleefd, bang als je was om als lhbt’er ontmaskerd te worden, moet je nu geheel tegen je gewoonte in in alle openheid vragen beantwoorden betreffende je geaardheid. Gesteld door overheidspersoneel nota bene, waarvan je van huis uit hebt geleerd die te wantrouwen. En dan kan het zomaar zijn dat je niet wordt geloofd en terug moet naar de hel waar je je leven niet zeker bent. Of je blijkt ook hier door eveneens gevluchte landgenoten te worden belaagd en bedreigd.

Nee, een walhalla is het zeker niet voor hen die hier zijn heen gevlucht. Vanzelfsprekend moet het kaf van het koren worden gescheiden, en ja van meet af aan is het niet goed opgepakt door de overheid. Asielprocedures hadden van het begin af aan veel korter moeten duren. De hoeveelheid vluchtelingen stond het waarschijnlijk niet toe, maar iedere vluchteling, ieder mens heeft recht op een persoonlijke benadering van zijn status, en natuurlijk wordt er van jou als migrant ook iets verwacht, je leert de taal, je past je aan zonder daarbij jouw eigen afkomst en cultuur te verloochenen. En je dient stevig in je schoenen te staan voor de voornoemde ‘piemel-antwoorders’, die gek genoeg dan wel een brok in hun keel krijgen van het lied “Mag Ik Dan Bij Jou” van Claudia de Breij en het luidkeels meelallen. Op drift of niet, het blijft een gekke wereld.