Het was in de prille jaren tachtig van de vorige eeuw dat ik mijn eerste schreden zette in de detailhandel. Het was in die tijd een duidelijke branche. Elke winkel ging maandag om 13.00 uur open, er was één keer per week een koopavond tot 21.00 uur op donderdag of vrijdag, dat was plaatselijk gebonden en op zondag waren alle winkels vanzelfsprekend dicht, als ook de zeven nationale feestdagen per jaar die we in Nederland kennen. In de maand december waren er voor St. Nicolaas en Kerstmis wat extra koopavonden. Viel kerst op vrijdag en zaterdag was zondag een soort derde kerstdag en had iedereen alles gewoon in huis. Het waren de jaren dat meneer van der Linden, bedrijfsleider van V&D waar ik toen werkte, zijn verontschuldigingen maakte op maandagochtend in de kantine omdat op zondag de V&D-folders in de bus waren gevallen. Het kon absoluut niet de bedoeling zijn dat onze zondagsrust verstoord werd door zo iets banaals als een aanbiedingenfolder.
Op enig moment is de detailhandel in Nederland een vinger aangereikt om eens wat ruimer met openingstijden om te gaan zo nu en dan. Die vinger hebben zij dankbaar aangepakt en meteen beide armen, benen, romp en hoofd. Van gekkigheid niet weten wat te doen was het hek van de dam. Op maandag openen winkels in hetzelfde winkelcentrum op verschillende tijden hun deuren, in mijn V&D tijd werden er om het minste geringste koopavonden aangericht, zogenaamd voor vaste klanten, maar iedereen kon gewoon naar binnen. Zondagsrust? U zult ervoor naar de biblebelt moeten. De laatste jaren zijn ook de zeven nationale feestdagen niet meer heilig voor hen die het voor het zeggen hebben in de detailhandel. Zelf zitten degenen die dat beslissen natuurlijk wel thuis bij familie en vrienden, maar dat staat hen geenszins in de weg het anderen te ontnemen. Supermarkten maken het qua openingstijden helemaal bont, ik geloof dat die 365 dagen per jaar geopend zijn van 8.00 tot 22.00 uur.
Ik weet nog het moment dat ik besefte dat het mis ging, V&D gaf destijds voor het hele jaar door wanneer er extra koopavonden zouden zijn. Ik stelde me zo voor dat iemand van het hoofdkantoor met een maandag tot vrijdag baan van negen tot vijf maniakaal lachend met een waanzinnige blik in de ogen over zoveel macht buiten zichzelf is getreden en is gaan aanstrepen en zo ook 4 mei als extra koopavond had aangemerkt. Dodenherdenking, precies. Ik hoor collega en koffiepauzemaatje Loes nog met een stem vol onbegrip over zoveel ignorantie. Vanzelfsprekend is het ook niet doorgegaan. Die totale desinteresse in het normale leven en alleen maar bezig zijn met koopmomenten en omzet, dat is in de loop der jaren enkel maar erger geworden,
Nu is V&D er het lichtende voorbeeld van dat het een faillissement niet kan voorkomen ook al ben je tot twaalf uur 's nachts open, maar in de detailhandelshersentjes blijken sociale en maatschappelijke aspecten verdwenen ten gunste van omzetcijfers en het steeds maar oprekken van openingstijden. Met calamiteiten kunnen ze al helemaal niet goed omgaan. Ik weet nog van een brand in het winkelcentrum waar ik toen werkte, het is dat de brandweercommandant op zo'n moment het heft in handen neemt en bedrijfsleiders niets meer te vertellen hebben, want de winkel dicht daarvan krijgen bedrijfsleiders een soort kortsluiting van in de bovenkamer en kunnen dan niet meer goed denken.
Neem nu zo'n pandemie waar we al negen maanden mee te maken hebben met dan nu de langverwachte echte lockdown. Er zijn managers van winkels en winkelketens die niet weten wat 'essentieel' betekent. Ik denk dat ze het best weten, want hoe moeilijk kan het zijn, maar dat de boodschap 'winkel dicht' weer die kortsluiting veroorzaakt. Het doorduwen van de Black Friday-week en de drukte die überhaupt in negen van de tien winkels niet in de gaten werd gehouden geeft al aan dat de gemiddelde middenstander enkel en alleen maar op geld verdienen uit is en zo'n levensbedreigend zeer besmettelijk virus eigenlijk meer hinderlijk voor de omzet vindt dan een gevaar voor medewerkers en klanten.
'We moeten nu niet de randen van wat kan gaan opzoeken' zei Mark Rutte maandag in zijn toespraak. 'Hold my beer', dachten Action, HEMA en Wibra. Wij zijn ook essentieel, want wij verkopen naast allemaal waardeloze teringzooi ook koekjes, worst en schoonmaakmiddelen, dus open met die deuren, omzet! Die hele lockdown en de stijgende cijfers geven we de vinger. Vanzelfsprekend heeft het kabinet ingegrepen en zijn deze bedrijven weer teruggefloten, maar het geeft wel aan dat er in die veertig jaar in detailhandel Nederland qua mentaliteit, maatschappelijkheid en menselijkheid veel is veranderd en niet alleen maar ten goede.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten