Hyperouders

Op verzoek van enkele lezers weer eens een blogje over (het opvoeden van) kinderen. Omdat het niet chique is te pronken met andermans veren vermeld ik er direct bij dat onderstaande een fragment is uit het boek "Opvoeden!" van Aleid Truijens, ISBN 9789059363595 Cossee uitgeverij. Omdat zij zó goed beschrijft wat ik om me heen heel duidelijk zie gebeuren en ik haar observaties van ganser harte deel wil ik het graag in mijn blog vermelden.

Bestaat het gewone kind nog wel? Durven ouders nog grenzen te stellen? Wat is er toch met ouders aan de hand? Opvoeden – alle generaties voor ons deden het, met vallen en opstaan. Geef een kind te eten, stuur het naar school en verwarm het vooral met een heleboel liefde, en het wordt vanzelf groot. Bijna vanzelf. Het helpt ook als je zelf het goede voorbeeld geeft, en je torenhoge verwachtingen een beetje tempert.

Kweken we, in onze onzekerheid, kwetsbare en bange volwassenen? In de ogen van leraren, buren, grootouders en politici doen ouders het niet snel goed: ze moeten zich meer met hun schoolgaande kinderen bemoeien. Maar ouders moeten ook allebei werken, hun huwelijk leuk houden en voor hun demente ouders zorgen. Ze kunnen wel wat morele en praktische steun gebruiken. Het grootbrengen van een nieuwe generatie is niet alleen de verantwoordelijkheid van ouders, maar van alle volwassenen in een gemeenschap.

Er is een nieuw ouderras ontstaan, zeggen de deskundigen: De Hyperouder. Zo ongeveer rond de laatste eeuwwisseling kwamen hun eigenschappen heftig naar voren. Ze willen elk gevaar dat het kind bedreigt vóór zijn. Dus ruimt de ouder alles waaraan de peuter zich kan verwonden, geestelijk of lichamelijk, bij voorbaat uit de weg. Als hij eng droomt, mag hij in het ouderlijke bed slapen. In de speeltuin hijst mama zich het klimrek op. Bij schoolreisje of sportkamp gaat papa mee als begeleider. Hij wordt tot zijn twaalfde met de auto naar school gebracht, tot zijn zestiende afgehaald van elk feestje. En zo groeit Koning Kind op in een gewatteerde wereld. waarin hij zich geen buil kan vallen. Hij gaat het vanzelfsprekend vinden dat alleen het allerbeste, allerleukste goed genoeg voor hem is. Hij is het centrum van het universum, hij weet niet beter.

Leerkrachten en leidsters in de kinderopvang worden soms gek van hyperouders. Ontwikkelingspsycholoog Steven Pont deed onderzoek op Nederlandse kinderdagverblijven: volgens de pedagogisch medewerkers is tegenwoordig één op de vijf ouders overbezorgd. Ze lopen leidsters behoorlijk in de weg. Die worden bijvoorbeeld bestookt met lijsten van wat het kind wel of niet mag eten (géén kleurstoffen; alleen biologische appelsap). Bij kruipen moet het kniebeschermers om, bij het inslapen zingt mama altijd drie liedjes, dus dat moet op de slaapzaal met tien andere peuters ook.
Leerkrachten worden argwanend gevolgd: krijgt-ie wel genoeg aandacht bij het rekenen? Maar als de leerkracht het kind berispt, waarna het huilend thuiskomt, is het ook niet goed. Dan komt de ouder verontwaardigd verhaal halen.

Het is begrijpelijk dat de leidsters en leerkrachten het werken met vijftien, vijfentwintig heel bijzondere kwetsbare wezentjes doodvermoeiend vinden. Niet de kleintjes veroorzaken de hoge werkdruk, maar de pruttelende hyperouders rondom hen.