Gisteren was het Zuiderpark in Den Haag in het nieuws. Chronisch boze en ontevreden mensen vonden elkaar in hun onmetelijke weerzin tegen alles. Dat types als Thierry Baudet, Geert Wilders, Wybren van Haga en Arnold Karskens er podium kregen geeft al aan in welke donkerbruine sfeer het hele gebeuren zich voltrok.
'Mijn Zuiderpark', vanaf mijn geboorte er bijna dertig jaar zowat naast gewoond. Vijf minuten lopen en ik was in het mooie park. Het Zuiderpark heeft als een rode draad door mijn jonge leven gelopen. De speeltuin, het openlucht zwembad, eendjes voeren, schooltuintje, bladeren zoeken in de herfst, in de winter met sneeuw van de heuvels afglijden met de slee, en ook met school vaak geweest. Dit jaar bestaat het precies honderd jaar, en het had zo mooi geweest als het park op een leuke manier in het nieuws was gekomen in plaats van die hele charade gisteren.
Want het Zuiderpark heeft een rijke geschiedenis, denk enkel maar aan het popfestival Parkpop wat er vanaf 1981 t/m 2019 werd gehouden. Of de antikernwapendemonstratie op 29 oktober 1983. Als u het boek 'Sonny Boy' van Annejet van der Zijl heeft gelezen, de biografie van Waldemar Nods en Rika van der Lans, heeft u in het boek de foto's gezien waarop Waldemar te zien is zwemmend in het openlucht zwembad van het park. Zo heeft er in die honderd jaar nog veel meer plaatsgevonden in het Zuiderpark.
In 1908 presenteert architect H.P. Berlage aan de gemeente zijn uitbreidingsplan voor Den Haag. Hij tekende een groot park in het landelijke gebied ten zuidwesten van de stad, buiten de toenmalige stadsgrens en vlak bij de al geplande nieuwe wijken, waar mijn vader in 1953 kwam te wonen. 13 jaar later, in 1921 presenteren Pieter Westbroek, directeur van de Dienst der Gemeenteplantsoenen en tuinarchitect Dirk Tersteeg een nieuw ontwerp voor dit park. Na wat kleine aanpassingen keurt de Haagse gemeenteraad op 5 maart 1923 het definitieve ontwerp goed.
De naam Zuiderpark valt op 24 januari 1910 voor het eerst in een raadsvergadering. Raadslid Mouton spreekt over het park in het zuiden, waarop raadslid Ter Laan het woord ‘Zuiderpark’ laat vallen. Vanaf dat moment komt de naam Zuiderpark in alle correspondentie en notulen voor. Het Zuiderpark is het eerste echte volkspark van Nederland. De aanleg ervan was vooral een werkverschaffingsproject voor Haagse werklozen. Het ontwerp bevat uitgestrekte speelweiden, schaduwrijke boomgroepen en heeft plaats voor kinderspeelplaatsen, vijvers, volks- en kindertuinen, een botanische tuin en gebouwen waar je kunt schuilen bij slecht weer. Het sportveldencomplex en het openluchtbad worden als eerste aangelegd. Het duurt tot 1936 om alles aan te leggen en te beplanten. Het Zuiderpark ligt op laaggelegen, natte poldergrond. Die moest worden opgehoogd en daarvoor is afval van de vuilverbranding, de elektriciteitscentrale en ook huisvuil gebruikt.
Sinds 2011 kreeg het Zuiderpark de status van beschermd stadsgezicht. Het is 108 hectare groot.
|
De aanleg van het Zuiderpark was een werkverschaffingsproject. Hier één van de heuvels. |
|
Het, inmiddels niet meer bestaande, openluchtzwembad. |